ابیات سروده ی مرا پس بدهید 
مضمون ربوده ی مرا پس بدهید 
هر واژه ی آن پاره ای از جسم من است 
لطفا دل و روده ی مرا پس بدهید  

(محمد رضا ترکی )

سرقت ادبی» به معنی انتساب نوشته ها و اشعار دیگران به نام خود است. به طور مثال چنانچه شخصی، شعر یا نوشته ای را که درحقیقت از آن دیگری است، بدون تغییر یا با اندکی تغییر، اثر خود قلمداد کند، مرتکب سرقت ادبی شده است. 

اما انواع سرقت های ادبی به همین قسم محدود نمی شود و جنبه های دیگری چون انواع تقلید (تقلید سبک، درونمایه، قالب و غیره)، و انواع اقتباس را نیز دربرمی گیرند.(سلیمان مختاری )

از دیرباز تا کنون شعر و شاعری با شعور همراه بوده است . سرقت اندیشه ، احساس و زبان دیگری نابخشودنی است . شعر، هنر است ،تولّد است،  جوشش و زندگی است  اگر این اتفاق شکوهمند در ذهن ما نمی افتد برای احراز هویّتی جعلی،  بساط شخصیت سازی مان  را باید جای دیگری پهن کنیم . 

اشعار فرزندان  یک شاعر هستند اوست که آنها را با آب دیده و غذای فکر پرورش می دهد  . پس چگونه می توانیم به احساس ، اندیشه و سبک یک شاعر دستبرد بزنیم . چگونه می توانیم سخن و حسّ دیگری را به خود نسبت دهیم در حالی که خود خالی از ابتدایی ترین احساس های  انسانی هستیم . وقتی اشعار معروف بزرگان مورد سرقت قرار می گیرد چرا فکر می کنیم اشعار شاعران گمنام می تواند مصون بماند ؟  حتی اگر شعری را با الهام از شاعری سروده باشیم بر ماست که قید کنیم که این شعر الهام گرفته از شعرِ فلان شاعر است گر چه این نیز باید با اجازه ی صاحب اثر در صورت زنده بودن وی صوت بگیرد . سرقت در مورد موارد مادی شاید توجیه فقر اقتصادی داشته باشد اما در اینگونه موارد که خانه ی اندیشه و احساس شاعری دستبرد زده  می شود شود بُعد روانیِ قضیه مطرح است . سارق ادبی  سرشار از پوچی و رکود است و به دنبال 

کسب آوازه و شهرت و هویت از راه غیر اخلاقی و غیر شرعی آن است .گره های کور شخصیتی که در وجود سارق ادبی است  او را بر آن می دارد تا با دستاویز شدن از افکار و احساس دیگری مسیر رشد خود را هموار و مرتفع سازد  چه اگر در این مسیر به صورت موقت هم رشد ی داشته باشد  حکم فوارّه ای را دارد که با سرعت به زمین خواهد خورد . چرا که برای ماندگاری در این حیطه ، ذهن باید تراوش داشته باشد و چشمه ی خلاقیت از سرچشمه  جوشان باشد . 

تولیدات ادبی هر فرد دارایی های عقلانی و احساسی او محسوب می شود  تجاوز به این دارایی ها باید مانند دیگر سرقات حتما پیگیری شود و مجازاتهای مادی و معنوی برایش در نظر گرفته شود .در گذشته که مانند امروز به پیشرفت های الکترونیکی دست نیافته بودیم این نقیصه کمتر یافت می شد اما متأسفانه امروزه با دسترسی به اینترنت و بسیاری امکانات دیگر این معضل فراوان تر ریشه کرده است . 

بر ماست که با اولین سرقتی  که می بینیم  بر روی گزینه ی« تخلف» کلیک کرده و محیط ادب را از این آفت پاک سازی کنیم . بنده ابتدا مماشات می کردم و طی پیام خصوصی اطلاع رسانی می کردم اما بعد فکر کردم اگر واقع بین باشیم و اینگونه فکر کنیم که اگر کسی در روز روشن به خانه ی ما بیاید و اقدام به دزدی کند چه بر خوردی می کنیم ؟ که  به اعتقاد من این سرقت به مراتب جبران ناپذیر تر از سرقت مادی است .بیش از بیست سال است که با شعر شاعران بزرگ مأنوسم و به راحتی می توانم شعر سرقتی را تشخیص دهم. حتی گاهی با کمال تأسف در سایت می بینم که دوستی از دوست دیگر برداشت کرده و با پس و پیش کردن عبارت و مضمون دست به این عمل قبیح زده است .. جالب اینکه بسیاری در پای همان شعر آمده و لب به تحسین گشوده اند . در صورتی که با کمی جستجو متوجه می شویم که شعر از آنِ واقعی چه کسی است .   در ذیل انواع سرقت ادبی را بیان می کنم : 

انواع سرقت ادبی 

     1- نسخ و انتحال : هر گاه لفظ و معنی هر دو را عینا و بدون تصرف و تغییر ، سرقت کرده باشند

     2- مسخ و اغاره : هر گاه لفظ و معنی – هر دو را برده اما در آن تغییر و تبدیل داده باشند 

     3- سلخ و المام : تنها در صورتی که معنی و فکر و مضمون را فراگرفته و با حفظ موضوع آن را به لفظ دیگر بیرون آورده باشند 

     4- نقل : هر گاه گفته یا نوشته ی دیگری را از لفظ و معنی یا معنی و مضمون بگیرند و موضوع آن را تغییر دهند .چنانکه سخن منظوم را از باب مدح به هجا و از حماسه به غزل و ...نقل کنند . 

     5- شیادی و دغلکاری و دزدی بی برگه و بی نام و نشان : هر گاه لفظ و معنی را به سبب سرقت ماخذ و اسناد ربوده باشند . (جلا الدین همایی )

         دوستانه از همه ی بزرگان و صاحبان احساس و اندیشه خواستارم با نگاه تیزبینشان نگذارند که حقوق عاطفی و فکری افراد پایمال شود  . 

منبع:

وب سايت مينا آقازاده

راهکار کازيو براي جلوگيري از سرقت ادبي آثار